Dược phẩm nano đang ngày càng chứng minh vị thế trong làng dược phẩm thế giới bởi những tính năng vượt trội của mình. Vì sao dược phẩm nano lại chiếm ưu thế như vậy, tương lai của dòng sản phẩm này ra sao?
Dược phẩm nano - lĩnh vực tăng trưởng nóng
Thời gian để một thuốc từ giai đoạn nghiên cứu đến khi có mặt trên thị trường có thể mất tới 20 năm. Ngoài ra, cần phải có các chuyên gia khoa học, chuyên sâu trong lĩnh vực này sẵn sàng dành tới một hoặc hai thập kỷ cuộc đời của họ cho một dự án duy nhất. Vì vậy, bên cạnh nghiên cứu một thuốc mới, việc tìm ra một phương pháp bào chế khác cho hiệu quả cao hơn so với dạng thông thường đã trở thành một hướng phát triển đầy tiềm năng.
Kể từ năm 1980, đã có một cuộc cách mạng trong công nghệ nano nói chung và dược phẩm nano nói riêng, biểu hiện bằng sự gia tăng đáng kể các sản phẩm dược phẩm dựa trên công nghệ nano được đưa ra thị trường. Công nghệ nano đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển dược phẩm, chủ yếu là do nó giải quyết được hạn chế và các vấn đề chính ảnh hưởng đến dược phẩm, công thức và hệ thống phân phối cũng như khả năng giải phóng dược chất, khả năng phân bố vào các mô bệnh và độ hòa tan. Dược phẩm nano có thể là giải pháp đầy hứa hẹn cho các vấn đề nêu trên. Chính vì vậy, công nghệ nano đang là một hướng đi triển vọng cho các công ty dược phẩm đa quốc gia hàng đầu thế giới.
Ngày nay, việc ứng dụng công nghệ nano trong y sinh và chăm sóc sức khỏe nói chung, đã trở nên phổ biến và được coi là lĩnh vực tăng trưởng nóng của công nghệ nano. Trong vài thập kỷ qua, Cục quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt thương mại hóa 100 ứng dụng và sản phẩm nano. Công nghệ nano cho thấy nó đang đóng một vai trò to lớn trong khoa học y sinh học ngày nay. Do đó, các liên đoàn Hoa Kỳ đã cung cấp hơn 1,4 tỷ đô la cho Sáng kiến Công nghệ Nano Quốc gia (National Nanotechnology Initiative), điều này cho thấy tầm quan trọng của công nghệ nano. Công nghệ nano đã thu hút một sự chú ý rất lớn trên toàn thế giới. Theo một báo cáo gần đây của Forbes, công nghệ nano là một trong những công nghệ tăng trưởng lớn nhất trong thập kỷ tới.
Dược phẩm nano thường có giá trị gia tăng cao so với dược phẩm truyền thống. Với tốc độ tăng trưởng tiến bộ của một số dược phẩm nano và nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại thuốc hiệu quả để điều trị ung thư, bệnh miễn dịch và hệ thần kinh, cũng như giảm thiểu các bệnh truyền nhiễm như AIDS, thị trường trên toàn thế giới dự kiến sẽ cho thấy tốc độ tăng trưởng hàng năm. Dự kiến các dược phẩm nano protei n sẽ có quy mô thị trường sẽ là 14 ± 7 tỷ đô la, đối với các dược phẩm nano axit nucleic là 7 ± 3 tỷ đô la, và đối với các dược phẩm nano dựa trên phân tử nhỏ, nó sẽ là 3 tỷ đô la vào năm 2020.
Và thách thức
Các phòng thí nghiệm nghiên cứu không ngừng tạo ra những tiến bộ trong công nghệ nano. Vì thế, các công ty luôn cạnh tranh để những khám phá của mình có thể đi đầu xu hướng, biểu hiện là chi phí để phát triển dược phẩm ngày càng tăng. Tuy nhiên, một thách thức ở chỗ không phải tất cả các tiến bộ trong việc cung cấp thuốc phải được nâng cao để dẫn đến các loại thuốc được phê duyệt. Ngoài ra, còn phải kể đến việc thất bại trong phát triển công nghệ nano dược phẩm. Một ví dụ gây sốc, BIND Therapeutics đã tuyên bố phá sản vào năm 2013. Việc sản xuất BIND-04 là một loại nano chống ung thư làm từ polyme phủ docetaxel với phối tử đích, được cho là an toàn và hiệu quả hơn so với docetaxel, đã cho thấy sự thành công trong các thử nghiệm lâm sàng nhỏ, tuy nhiên lại thất bại trong các thử nghiệm với quy mô lớn hơn.
Mặc dù luôn đi đôi với rủi ro, nhưng việc phát triển công nghệ nano trong lĩnh vực y dược hiện đang đóng một vai trò quan trọng trong đường lối phát triển của các công ty dược hàng đầu thế giới. Không nằm ngoài xu thế, nhiều công ty ở Việt Nam đang nghiên cứu và phát triển công nghệ nano. Với công nghệ nano độc quyền từ GS Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên phó Viện trưởng Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, người được gọi là cha đẻ của nano tại Việt Nam, Công ty Cổ phần Y Dược Vietlife đã, đang và luôn là đơn vị tiên phong áp dụng công nghệ nano hiện đại vào các sản phẩm của mình, đưa đến người tiêu dùng những sản phẩm dược phẩm có chất lượng tốt nhất.
