Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2019, cả nước đã xử phạt vi phạm về lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, quảng cáo thực phẩm chức năng với số tiền lên đến hơn 46 tỷ đồng. Đáng chú ý, có nhiều quảng cáo, chiêu thức kinh doanh vì lợi nhuận mà bất chấp “luân thường đạo lý”…
PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP) – Bộ Y tế Nguyễn Thanh Phong cho biết, các vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng đang ngày càng tinh vi hơn, khiến cơ quan chức năng cũng khó xử lý.
- Qua theo dõi trên Facebook và các mạng xã hội, tình trạng quảng cáo, kinh doanh thực phẩm chức năng online rất sôi động, với những lời quảng cáo “nổ” công dụng sản phẩm như “tiên dược”, khiến người dùng không biết thực ra ra sao. Cơ quan quản lý có biết thực trạng này?
PGS.TS Nguyễn Thanh Phong:
Tôi rất chia sẻ và thông cảm với bức xúc của người tiêu dùng, thậm chí ngay chính người thân của tôi cũng đã từng bị những quảng cáo "nổ" công dụng của thực phẩm chức năng thu hút, đã mua và sử dụng thay cho thuốc chữa bệnh.
Theo quy định pháp luật, vi phạm về quảng cáo thì xử lý theo Luật xử phạt vi phạm hành chính. Song cũng phải nói rằng, hiện nay việc quản lý nội dung quảng cáo trên một số trang mạng xã hội, website còn rất khó khăn, đặc biệt với những mạng xã hội, website có hệ thống máy chủ đặt ở nước ngoài, chẳng hạn như Facebook.
Bộ Y tế đang tích cực phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương và các cơ quan chức năng khác để xử lý tình trạng này. Chúng tôi cũng đã có hai buổi làm việc với đại diện Facebook (cùng với Bộ Thông tin và Truyền thông), phía Facebook đã cam kết phối hợp với các cơ quan chức năng Việt Nam để tháo gỡ và đóng các website, tài khoản vi phạm.
- Không chỉ quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm, nhiều cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng còn tinh vi hơn bằng cách đặt tên một số sản phẩm thực phẩm chức năng trùng hoặc na ná tên các loại thuốc chữa bệnh, cố tình khiến người tiêu dùng hiểu nhầm. Tại sao những vi phạm như thế vẫn ngập tràn?
Nguyên tắc của một sản phẩm khi đặt tên phải có tra cứu Cục Sở hữu trí tuệ. Các sản phẩm nhái thì không thông qua quy trình này, do đó người tiêu dùng cần cẩn thận, tìm hiểu, đọc kỹ các thông tin trên nhãn mác sản phẩm.Có thể nói, việc lừa dối quảng cáo thực phẩm chức năng thay thuốc chữa bệnh là những hành vi bất chấp luân thường đạo lý. Vì lợi nhuận mà họ sẵn sàng lừa dối, kể cả những người bệnh đang ở hoàn cảnh cực kỳ khó khăn.
Ví dụ, những bệnh nhân mắc bệnh nan y nếu phát hiện sớm, phẫu thuật hoặc xạ trị thì có thể khỏi bệnh, chí ít cũng kéo dài cuộc sống. Nhưng vì tin vào quảng cáo thực phẩm chức năng có thể chữa được bệnh nên không đến bệnh viện, không chữa trị theo phác đồ Bộ Y tế hướng dẫn. Khi dùng thực phẩm chức năng không khỏi, quay lại bệnh viện thì đã quá muộn, bệnh đã ở giai đoạn muộn, can thiệp cũng không còn hiệu quả cao.Nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng được "nổ" công dụng như thuốc chữa bệnh
Về giải pháp, vừa qua, Bộ Y tế phối hợp với các bộ ngành đã trình chính phủ ban hành Nghị định số 115 NĐCP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP thay cho Nghị định 178 trước đây.Theo đó, mức phạt, hình thức xử phạt đã tăng lên rất nhiều. Ngoài phạt tiền còn áp dụng các hình phạt bổ sung như rút giấy phép, thu hồi sản phẩm vi phạm và đặc biệt là công bố công khai các vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Vậy trong “ma trận” quảng cáo thực phẩm chức năng như hiện nay, xin ông cho biết làm sao để người tiêu dùng "nhận diện" được sản phẩm thực phẩm chức năng kém chất lượng, vi phạm quảng cáo?
Thực phẩm chức năng là những sản phẩm hỗ trợ chức năng, các bộ phận cơ thể của con người, có tác dụng nâng cao sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh. Đây là những sản phẩm giao thoa giữa thực phẩm truyền thống và thuốc.Tuy nhiên, cần khẳng định, thực phẩm chức năng không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh, không được phép quảng cáo hay ghi nhãn công dụng là điều trị, thay thế thuốc chữa bệnh. Đồng thời, cũng không được dùng hình ảnh, uy tín, danh nghĩa của cán bộ y tế, của cơ sở y tế để quảng cáo.
Do vậy, khi thấy các sản phẩm đang quảng cáo có những nội dung quảng cáo hoặc hình thức quảng cáo thực phẩm chức năng nêu trên thì tốt nhất người tiêu dùng không nên mua, không tin, không sử dụng. Trước khi mua sản phẩm thực phẩm chức năng, nên tìm hiểu thông tin trên các cơ quan chính thống (Bộ Y tế, Cục ATTP…), xem thương hiệu sản phẩm đó…
Trong quá trình mua hoặc sử dụng, nếu phát hiện ra sản phẩm thực phẩm chức năng bị làm giả thì nên báo ngay cho các cơ quan chức năng sau đây: Thanh tra y tế, Thanh tra ATTP, Quản lý Thị trường, Công an, Cục ATTP/Chi cục ATVSTP…
Nguồn: vfa.gov.vn
